Bijzondere ontstaansgeschiedenis
Maar hoe is deze expositie eigenlijk ontstaan, als je bedenkt dat Dronten tijdens de Tweede Wereldoorlog nog helemaal niet bestond en het gebied toen nog IJsselmeer was?
Dat werd duidelijk tijdens een enthousiaste presentatie in de Airgunnersroom door Bart Doeze Jager en Jolanda van Til, bestuursleden van de Stichting 4 Mei Herdenking Dronten.
In 1964 werd in Dronten voor het eerst een kleinschalige dodenherdenking georganiseerd. Een jaar later, in 1965, werd het Vliegersmonument met een propeller onthuld. Deze propeller was afkomstig van de Lancaster ED357, een vliegtuig dat in de oorlog is neergeschoten.
In de loop der jaren groeide deze herdenking uit tot een van de grootste en meest indrukwekkende ceremonies van Nederland. Dat succes is mede te danken aan de airgunners die jarenlang trouw naar Dronten kwamen om op 4 mei stil te staan bij hun gevallen kameraden.
Airgunners voelen zich thuis in Dronten
Maar hoe kwamen de airgunners eigenlijk bij onze 4 mei-herdenking terecht? In 1974 was de Brit Mick Smith op vakantie in Nederland. Tijdens zijn verblijf ontdekte hij het Vliegersmonument in Dronten. Dat raakte hem direct, omdat hij zelf ook airgunner was geweest. In 1975 was Mick Smith eregast tijdens de dodenherdenking, en vanaf dat moment werd Dronten een belangrijke plek voor vele airgunners.
Jaar na jaar kwamen steeds meer Britse veteranen naar Dronten om samen met de inwoners de dodenherdenking bij te wonen. Dit bijzondere contact tussen Dronten en de airgunners is mogelijk gemaakt door de inzet van de gemeente en haar inwoners.
Stichting 4 Mei Herdenking Dronten
In 2007 droeg de gemeente de organisatie van de herdenking over aan de Stichting 4 Mei Herdenking Dronten. Samen met gastgezinnen en vrijwilligers maakte de stichting er een groot succes van.
Op het hoogtepunt kwamen maar liefst 150 airgunners naar Dronten om de herdenking bij te wonen. Ze verbleven vaak bij gastgezinnen, waardoor er warme vriendschappen ontstonden tussen de oorlogsveteranen en de inwoners van Dronten.
In 2022 overleed Ron Powers, de laatste airgunner die elk jaar trouw aanwezig was bij de 4 mei-herdenking. Daarmee kwam er een einde aan de jaarlijkse komst van de airgunners. Uit dankbaarheid schonk Ron een schilderij van zijn vliegtuig aan Dronten. Dit witte watervliegtuig heeft een prominente plek gekregen in de airgunnersroom.
Bovendien is, zoals hij zelf wenste, de helft van zijn as uitgestrooid op de begraafplaats in Dronten.
Hoe nu verder?
Om de invloed van de airgunners op onze vrijheid niet te vergeten en vooral door te geven aan de jeugd, organiseert de Stichting 4 Mei Herdenking Dronten een uitgebreid programma. Naast de dodenherdenking, herdenkingsbijeenkomst en vrijheidsmaaltijden worden onder andere de volgende activiteiten georganiseerd:
- Een gedichtenwedstrijd voor leerlingen van het Ichthus College
- Gastlessen over het belang van vrijheid
- Het Airgunners zwemtoernooi, georganiseerd door zwemvereniging de Zuiderzee Zwemmers
- Adoptie van het Vliegersmonument door basisscholen, die het monument verzorgen
- Een uitwisseling tussen leerlingen van het Almere College en Stewart’s Melville College in Edinburgh, waar William Ward – een bemanningslid van de Lancaster ED357 – heeft gestudeerd
Poppykruisjes
Nieuw dit jaar is dat er tijdens de 4 mei-herdenking poppykruisjes worden gelegd ter nagedachtenis aan alle airgunners.
Deze ‘remembrance poppy’, met bloedrode blaadjes en een zwart hart, is een eerbetoon aan oorlogsslachtoffers. De kruisjes worden gemaakt door leerlingen van de Aeres School.
Crashpalenroute
Tijdens de drooglegging van Flevoland zijn veel neergestorte vliegtuigen gevonden en geborgen. Als blijvende herinnering zijn sinds 2008 in Oostelijk Flevoland 19 herdenkingspalen (crashpalen) geplaatst op de locaties waar de vliegtuigen zijn gevonden.
Wandel-, fiets- en autoroutes
Op dit moment werkt de Stichting 4 Mei Herdenking Dronten hard aan een nieuw project: vanaf voorjaar 2026 komen er een autoroute, vier fietsroutes en een wandelroute langs (een deel van) de crashpalen.
Bij elke paal komt een QR-code waarmee je een kort filmpje kunt bekijken over de geschiedenis van het herdenken in Dronten.
Wil je een bezoek brengen aan de Airgunnersroom? Stuur een mail naar:
085-0298980